Chcesz być na bieżąco? Zapisz się na NEWSLETTER
Chociaż Ben Bernanke od stycznia 2014 r. nie jest już szefem amerykańskiego Fedu, to jednak jego wypowiedzi nadal przyciągają uwagę ekonomistów i komentatorów, bo pozwalają lepiej zrozumieć logikę decyzji najważniejszego banku centralnego. Teraz będą ku temu nowe okazje, bo autor amerykańskiego QE rozpoczął właśnie publikowanie na blogu.
Na pierwszy ogień poszła sprawa stóp procentowych. "Dlaczego są tak niskie?" - pyta Bernanke. Przyznaje że jako prezes Fedu był atakowany przez niektórych polityków za zbyt niskie ich zdaniem stopy, uderzające w dochody z oszczędności emerytalnych.
Oto kilka spostrzeżeń byłego szefa Fedu:
- niskie stopy to nie krótkoterminowa "aberracja", lecz część długoterminowego trendu trwającego od lat 80.;
- banki centralne decydują o nominalnych stopach procentowych, ale na dłuższą metę mają bardzo ograniczony wpływ na stopy realne (po odjęciu inflacji), a tymczasem to właśnie stopy realne są kluczowe np. dla wielkości inwestycji w gospodarce;
- Fed może próbować wpływać na stopy realne, ale w ostatecznym rachunku ich poziom jest zależny od oczekiwanego tempa wzrostu gospodarczego - im jest ono niższe (i im niższe są spodziewane stopy zwrotu z inwestycji w gospodarce), tym niższy jest tzw. poziom równowagi stóp (equilibrium rate);
- w warunkach słabego wzrostu gospodarczego ostatnich lat poziom równowagi był bardzo niski, być może nawet ujemny;
- Fed był zmuszony utrzymywać stopy w pobliżu tego niskiego poziomu równowagi - gdyby chciał je przedwcześnie podnieść, wywołałoby to recesję;
- lekarstwem na niskie dochody z oszczędności emerytalnych nie jest nagłe podniesienie stóp, lecz pozwolenie gospodarce odżyć i powrócić do takiej kondycji, w której będzie "generować zdrowsze stopy zwrotu z inwestycji".
Oczywiście - jak przyznaje Bernanke - można dyskutować na temat tego jaki jest poziom równowagi stóp w danym momencie i temu poświęcone są dyskusje podczas posiedzeń Fedu.
