Tomasz Hońdo, CFA
Starszy Ekonomista Quercus TFI S.A.
Rok 2023 przyniósł bardzo dobre lub dobre stopy zwrotu z niemal wszystkich aktywów z naszej inwestycyjnej „tablicy Mendelejewa”. W tym roku należy liczyć się z bardziej stosowanymi wynikami. Wśród kandydatów do ewentualnego przeważenia w portfelu są rynki wschodzące, których indeks od trzech lat pozostaje w tyle.
Bądź na bieżąco! Zapisz się na NEWSLETTER
Zgodnie z naszą niepisaną tradycją, po zakończeniu roku bierzemy pod lupę inwestycyjną „tablicę Mendelejewa”, czyli barwne, obrazowe zestawienie stóp zwrotu z wybranych aktywów, takich jak akcje z różnych rynków i segmentów, obligacje i złoto. Oczywiście, z natury lista tych aktywów jest mocno uproszczona i w skrócony sposób reprezentuje inwestycyjne uniwersum, ale bez wątpienia skłania do ważnych przemyśleń.
Spektakularny powrót do formy
Jakże odmienny był 2023 rok od poprzedniego! Podczas gdy w 2022 stał pod znakiem awersji do ryzyka wywołanej przez atak inflacji, atak Rosji na Ukrainę i agresywne globalne podwyżki stóp procentowych, to 2023 przyniósł nadspodziewanie mocne odreagowanie. Podczas gdy w 2022 na topie naszego zestawienia stóp zwrotu znalazł się dolar amerykański (typowa „bezpieczna przystań”), a akcje były zgodnie na minusie, to w 2023 wyglądało to dokładnie odwrotnie – dolar wylądował na samym dole rankingu, a akcje zajęły wysokie pozycje.
Jeśli chodzi o akcje, to 2023 rok przyniósł triumfalny powrót polskich walorów. Reprezentujący je zbiorczo WIG znalazł się na samym szczycie rankingu. Zdarzyło się to po raz pierwszy od … jedenastu lat. Na to osiągnięcie zapracowały, co ciekawe, wszystkie główne segmenty krajowej giełdy – zarówno duże, średnie, jak i małe spółki. Wbrew pozorom, taka zgodność w wygenerowaniu dwucyfrowych stóp zwrotu wcale nie zdarzała historycznie się zbyt często.
Bardzo dobrze w ubiegłym roku wypadły też akcje amerykańskie, jak i z innych rynków rozwiniętych. Relatywnie słabo (a nominalnie – umiarkowanie) spisały się rynki wschodzące, na co wpływ miała przede wszystkim rozczarowująca postawa chińskich akcji, mających największą wagę w indeksie MSCI Emerging Markets.
Tabelę można obejrzeć w lepszej rozdzielczości, klikając w miniaturkę znajdującą się poniżej tytułu artykułu.
Solidne wyniki wypracowało w 2023 złoto oraz polskie obligacje, zarówno stałokuponowe, jak i zmiennokuponowe. Dla indeksu TBSP, grupującego papiery o stałym oprocentowaniu, ubiegły rok okazał się … najlepszy w całej historii. To oczywiście prosta konsekwencja tego, że w poprzednie dwa lata były z kolei rekordowo słabym okresem. W przyszłości oczekujemy już bardziej stonowanych stóp zwrotu.
Długoterminowi wygrani
Przejdźmy teraz krok dalej. Jak zawsze przy okazji analizowania inwestycyjnej „tablicy Mendelejewa” staramy się wysnuć wnioski na kolejny rok i ogólnie na dalszą przyszłość. Jakie są konkluzje tym razem? Najprostszy jest długoterminowy wniosek, który wynika z ostatniej, oddzielnej kolumny w naszym zestawieniu, pokazującej wieloletnie stopy zwrotu, obejmujące cały okres lat 2007-2023. Na długą metę w portfelu opłaca się mieć w portfelu dużo akcji, zarówno zagranicznych, z akcentem na amerykańskie, jak i polskich, w tym drugim przypadku z bardzo mocnym akcentem na walory małych i średnich spółek (duże z WIG20 radziły sobie na przestrzeni wielu lat relatywnie słabo).
W najbardziej skrajnej wersji portfel mógłby być złożony wyłącznie z akcji, ale ceną za to byłaby dość wysoka zmienność, skutkująca mocniejszymi „obsunięciami” kapitału, zdarzającymi się średnio co kilka lat (2022, 2018, 2011, 2008). W wersji bardziej umiarkowanej warto uzupełnić portfel o złoto oraz obligacje, które potrafiły „ratować” wyniki w latach słabszych dla akcji.
Prostym argumentem za dywersyfikacją portfela jest fakt, że w każdym roku nasz ranking wygląda inaczej. A im więcej aktywów do wyboru, tym możliwych kombinacji jest też więcej. „Upieranie się” przy jednym tylko aktywie może oznaczać, że w wielu latach portfel będzie w dolnych partiach rankingu.
Emerging markets warte uwagi
A czy jakieś jeszcze dodatkowe wnioski można wysnuć szczególnie z myślą o rozpoczynającym się 2024 roku? Niestety historia pokazuje, że jest mało prawdopodobne, by drugi raz z rzędu polskie akcje znalazły się na samym szczycie zestawienia (z drugiej strony, te same dane sugerują, że scenariusz radykalnej degradacji też nie jest przesądzony). A które aktywo może być warte większej niż dotąd uwagi? Coraz ciekawiej wyglądają akcje z rynków wschodzących. Jak już wspomnieliśmy, indeks MSCI EM pozostawał w tyle w ubiegłym roku, ale jego relatywne zaległości mają już znacznie dłuższą historię, obejmującą aż trzy lata. W 2022 MSCI EM był na samym dole rankingu, a w 2021 – trzeci od dołu. Być może emerging markets nie są najbardziej preferowanym kandydatem do długoterminowego portfela, ale średnioterminowo warto zastanowić się nad ponadnormatywnym ich udziałem w koszyku.
KONKLUZJE:
- Rok 2023 przyniósł mocne odreagowanie słabego poprzedniego roku – akcje powróciły do czołówki rankingu stóp zwrotu, odżyły obligacje i złoto, natomiast dolar („bezpieczna przystań” na czasy zawieruchy) spadł ze szczytu na samo dno zestawienia;
- W 2024 roku, po ubiegłorocznym odreagowaniu, należy liczyć się z bardziej stonowanymi stopami zwrotu, ale cały czas warto inwestować;
- Warto rozważyć ponadnormatywny udział akcji z rynków wschodzących w portfelu ze względu na to, że już od trzech lat pozostają one w tyle za innymi rynkami.
Jakie były nasze konkluzje przed rokiem?
Co pisaliśmy przed rokiem przy okazji analizy zestawienia stóp zwrotu? „W portfelu na 2023 warto cieplej pomyśleć o ubiegłorocznych przegranych, takich jak rynki wschodzące czy polskie średnie spółki, a także obligacje”. Po roku widać, że wszystkie te aktywa przyniosły dobre lub bardzo dobre wyniki (najlepiej wypadł reprezentujący średnie spółki indeks mWIG40TR, który urósł o 43,2 proc.). Niedosyt odczuwamy przede wszystkim w przypadku rynków wschodzących, ale to może być argument za jeszcze intensywniejszą uwagą w ich kierunku.
Powyższy artykuł stanowi zaktualizowaną wersję materiału, jaki ukazał się w Gazecie Giełdy i Inwestorów "Parkiet" - prawa do publikacji zastrzeżone.
