Bądź na bieżąco! Zapisz się na NEWSLETTER
Przed ponad miesiącem wzięliśmy pod lupę zapowiedzi likwidacji OFE i przeniesienia ich aktywów do IKE bądź ZUS. Teraz, wraz z publikacją projektu ustawy znamy szczegóły tych planów (uwaga - lektura tego dokumentu to wyzwanie, bo odnosi się do kilkudziesięciu innych aktów prawnych).
Przypomnijmy ogólny zamysł, według którego środki obecnych członków OFE zostaną domyślnie przeniesione na Indywidualne Konta Emerytalne (IKE), chyba że zadeklarują oni, że wolą przeniesienie do ZUS (wtedy aktywa OFE zostaną proporcjonalnie przeniesione do Funduszu Rezerwy Demograficznej, a w zamian przyszli emeryci otrzymają wirtualne, waloryzowane zapisy na subkoncie w ZUS). Od tego jaki odsetek uczestników OFE zdecyduje się na poszczególne opcje, może wiele zależeć z rynkowego punktu widzenia.
I właśnie jeśli chodzi o kwestię ewentualnego transferu OFE-ZUS (FRD) w projekcie ustawy pojawiły się ważne szczegóły, na które uwagę zwracają brokerzy, a które zostały raczej przeoczone przez prasę.
Pierwsza kwestia dotyczy tego jak mają być zarządzane aktywa FRD. Jeśli chodzi o polskie akcje (a właśnie to interesuje wielu uczestników rynku), art. 65 mówi, że mogą stanowić zaledwie 30% bezpośrednio w portfelu FRD. Jednocześnie jest jednak wzmianka, że do 70% aktywów FRD może być ulokowane w specjalny fundusz inwestycyjny zarządzany przez rządowy Polski Fundusz Rozwoju, w którym udział polskich akcji może z kolei wynieść maksymalnie 70%.
Na tej podstawie można wywnioskować, że łączne maksymalne zaangażowanie FRD (bezpośrednio i pośrednio) w polskich akcjach wyniesie: 70% (maksymalne zaangażowanie w funduszu PFR) x 70% (maks. udział polskich akcji w funduszu PFR) + 30% (wszystko poza funduszem PFE zainwestowane w akcje) = 79%. Obecnie (wg danych KNF na koniec I kw.) udział polskich akcji w aktywach OFE to ... niecałe 79%. Wygląda więc na to, że widmo przenoszenia aktywów z OFE do FRD (ZUS) nie powinno "z automatu" wywołać podaży polskich akcji. Przynajmniej z regulacyjnego punktu widzenia, bo oczywiście zarządzający FRD mogą teoretycznie dążyć do niższej alokacji (nie mówiąc już o tym, że na dłuższą metę FRD to twór słabo usankcjonowany prawnie - rządy już kilkakrotnie sięgały po jego aktywa).
Bardziej zastanawiający jest inny fragment projektu ustawy (art. 33), w którym mowa jest o tym jaka kwota zostanie zapisana na wirtualnym koncie w ZUS w zamian za aktywa, które uczestnik OFE zdecydował się przenieść do FRD (jeśli będzie chciał wybrać taką opcję, będzie musiał złożyć stosowną deklarację). Co do zasady na koncie w ZUS zostanie zapisana wartość wynikająca z wyceny jednostek OFE na 30 stycznia 2020 - i to jest logiczne. Ale to nie wszystko, bo w kolejnym podpunkcie pojawia się jeszcze specyficzny mechanizm wyrównawczy:
Jeśli dobrze rozumiemy ten zapis, to w sytuacji gdy kurs jednostki OFE na koniec stycznia 2020 będzie niższy niż 15 kwietnia br., to różnica zostanie dodatkowo zapisana na subkoncie w ZUS. Ponieważ większość aktywów OFE jest w akcjach (przymusowo), to takie wyrównanie będzie tym większe im niżej indeksy giełdowe będą względem stanu z 15 IV (jak na razie WIG jest ok. 5% niżej). Innymi słowy, jeśli najbliższe osiem miesięcy przyniesie bessę na giełdach, to uczestnicy OFE będą mieli dodatkową zachętę do przeniesienia środków do ... ZUS. Jeśli zaś nadejdzie hossa, to takiej zachęty nie będzie. Widać, że sytuacja jest asymetryczna - bessa oznacza zachętę ze strony ZUS, ale hossa nie oznacza podobnej zachęty w drugą stronę. Jeśli dodać do tego fakt, że środki przenoszone do IKE zostaną obciążone 15-proc. opłatą przekształceniową, to uczestnicy OFE mogą mieć spory dylemat którą opcję wybrać.
Na koniec bardzo ważne zastrzeżenie - omawiane regulacje prawne są na wczesnym etapie. Według oficjalnej procedury muszą przejść jeszcze prawie dziesięć etapów, by zajął się nimi Sejm. Jeszcze wiele może się tu zatem zmienić.
Artykuł wyraża poglądy autora i nie stanowi oficjalnej rekomendacji Quercus TFI S.A.
