Inwestowanie w złoto – odcinek II
Tym razem w naszym cyklu na temat inwestowania w złoto zajmiemy się podażą cennego kruszcu. Jaka jest wielkość wydobycia, od czego zależy i czego można się spodziewać?
Po krótkim wstępie czas na bliższe przyjrzenie się rynkowi złota. Wiadomo, że na każdy rynek składają się dwa elementy: z jednej strony podaż, a z drugiej – popyt. Na początek zajmijmy się tym pierwszym elementem.
Pytanie jest proste: z jakich źródeł pochodzi podaż złota? W naszych rozważaniach będziemy opierać się na klasyfikacji stosowanej przez Światową Radę Złota (World Gold Council, WGC – organizacja zrzeszająca 23 czołowych firm wydobywczych). W statystykach WGC na podaż składają się dwa elementy: wydobycie (które można określić jako podaż pierwotną) oraz odzysk (recykling; to źródło wtórne). W tym odcinku naszego cyklu skupimy się na początek na wydobyciu.
Rys. 1. Wielkość światowego wydobycia złota (tony)
Źródło: World Gold Council
Analiza danych na temat wielkości wydobycia prowadzi do kilku ciekawych wniosków. Po pierwsze, widoczna jest wyraźna sezonowość – dołki odnotowywane są w IV lub I kwartale, zaś szczyty – w II-III kwartale. To przestroga, by nie traktować pojedynczych danych kwartalnych jako wiarygodnej wskazówki. Takim wyznacznikiem długofalowych trendów jest np. średnia z 4 kolejnych kwartałów, pozwalająca pozbyć się problemu związanego z sezonowością. Obecnie średnie kwartalne wydobycie złota wynosi ponad 700 ton, co przekłada się na nieco ponad 2,8 tys. ton w skali roku. To jedna z kluczowych liczb na rynku złota.
Widać jednocześnie, że na dłuższą metę wielkość wydobycia rośnie, przy czym tempo wzrostu jest zmienne. W latach 2010-2011 wydobycie powiększyło się jedną piątą, podczas gdy w ostatnich dwóch latach trend wzrostowy jest już ledwie zauważalny. Jeśli spojrzymy na jeszcze dłuższy okres, to okazuje się, że w ostatnich 30 latach wielkość wydobycia rosła o ok. 2% rocznie, przy czym trend wzrostowy był dość nieregularny. Przykładowo jeszcze w 2008 r. wydobycie było najniższe od 12 lat. Dopiero w ostatnich latach skończył się okres stagnacji. Coraz wyższe ceny złota na świecie zachęciły do wyższego wydobycia, np. ze złóż, których eksploatacja była wcześniej nieopłacalna.
Skoro jesteśmy już przy tej kwestii, to trzeba zaznaczyć, że zmiany wielkości wydobycia są z natury opóźnione względem zmian cen. Nie da się z dnia na dzień powiększyć mocy przerobowych kopalni, a tym bardziej uruchomić nowych kopalni. Z tego względu dopiero teraz uruchamianych jest ciągle szereg projektów wydobywczych, które zostały rozpoczęte nawet kilka lat temu. Z drugiej strony widać już też jednak działania mające na celu ograniczanie kosztów w obliczu silnego spadku cen.
Widać zatem, że na rynku złota istnieje efekt sprzężenia zwrotnego pomiędzy wielkością wydobycia i zmianami cen. Punktem wyjścia są tu koszty wydobycia. Według szacunków Thomson Reuters GFMS w I poł. br. średni bezpośredni koszt produkcji wynosił w skali świata ok. 1 tys. USD w przeliczeniu na uncję złota, natomiast koszt całościowy działania kopalni wynosił ok. 1250 USD. Ostatnia wyprzedaż zepchnęła ceny w okolice tej drugiej liczby, co zmusza kopalnie do podjęcia działań takich jak wstrzymywanie produkcji w nierentownych jednostkach lub odkładanie na później planowanych wcześniej nowych projektów inwestycyjnych.
Rys. 2. Najwięksi producenci złota (wg wielkości wydobycia w I poł. 2013 – dane w tonach)
Źródło: Thomson Reuters GFMS
Podsumujmy. W długim okresie wielkość wydobycia złota powoli rośnie, natomiast w ostatnich kwartałach jest w miarę stabilna. Powoli w obliczu spadku cen kruszcu widać dążenie firm wydobywczych do cięcia kosztów, co w kolejnych kwartałach może zaowocować pewnym spadkiem produkcji.
Zachęcamy do zapisania się na NEWSLETTER. Wyłącznie dla subskrybentów: comiesięczny przegląd strategii inwestycyjnych.
